علائم و علت چسبندگی روده چیست+درمان +آیا چسبندگی روده سرطان است؟

انسداد روده یا چسبندگی روده از بیماریهای گوارشی است که ممکن است در هر سنی رخ دهد. حتی نوزادان نیز ممکن است به این مشکل دچار شوند. این شرایط با احساس درد در شکم، نفخ و بوی بدن دهان مشخص می‌شود. این بیماری مانند هر عارضه ی دیگری راه درمان و تشخیص دارد. در ادامه به طور مفصل به شما خواهیم گفت که، چسبندگی روده چیست؟ و چگونه درمان میشود؟ و اینکه آیا چسبندگی روده سرطان است؟

انسداد روده چیست؟

روده یک لوله طولانی و پیچ در پیچ و حدود 8/5 متر طول دارد. است. این بخش از بدن معده را به مقعد متصل می کند. روده دو نوع بزرگ و کوچک دارد. روده کوچک وظیفه تجزیه غذاها و روده بزرگ کار جذب آب و ایجاد حرکت موج مانند به منظور انتقال غذاهایی تجزیه شده به مقعد را بر عهده دارد، تا از این طریق مدفوع دفع شود. 

 انسداد روده یا ایلئوس وقتی ایجاد می‌شود که هر چیزی روده را مسدود کند. در این صورت حرکات روده برای مدتی متوقف می‌شود، و آب و مواد غذایی از روده عبور نمی کند. این مشکل می تواند در هر بخشی از روده کوچک یا بزرگ رخ دهد. این شرایط باید هرچه سریعتر مورد بررسی و درمان قرار گیرد. زیرا می تواند مشکلات بسیاری را به همراه داشته باشد.

بیشتر بخوانید : بواسیر چیست – راه درمان بواسیر

آیا چسبندگی روده سرطان است؟

چسبندگی روده علت های متعددی دارد و همیشه هم مربوط به سرطان نیست. مثلا عفونت و التهاب یکی از علت های اصلی چسبندگی روده است. اما یکی از مواردی که می تواند باعث این مشکل شود، سرطان روده است و نیاز به بررسی دارد.

انواع چسبندگی روده چیست؟

انواع چسبندگی روده به این شرح است:

• چسبندگی جزئی : اگر روده به طور به کامل مسدود نشده باشد، مقداری آب و غذا از روده عبور کرده و انسداد جزئی رخ داده است. در این حالت پزشک رژیم غذایی کم فیبر را توصیه میکند. اگر در طی چند روز این مشکل خود به خود رفع نشود، لازم است بیماری تحت جراحی قرار گیرد. درد خفیف و کاهش اشتها از علائم این وضعیت است.
• چسبندگی کامل: در صورتی که روده کامل مسدود شود، آب و غذا از آن عبور نمی کند. شوک و عدم دفع ادرار از علائم این وضعیت هستند. در این شرایط باید سریعاً به اورژانس مراجعه کنید. در این صورت لازم است بیمار جراحی شود. در طی جراحی بسته به اینکه کدام بخش رود آسیب دیده است، جراحی با هدف رفع انسداد و یا قطع قسمت آسیب دیده انجام میشود. یک روش دیگر این است که پزشک توسط آندوسکوپی قسمت مسدود شده را باز کند. 
• چسبندگی فلج کننده : درمان این وضعیت با تشخیص بیماری که عامل آن شده است، انجام میشود. به طور مثال اگر دارو باعث ایجاد این وضعیت شده باشد، پزشک باید آن را داروی دیگر جایگزین نماید. این وضعیت اگر سریع تشخیص داده شود، می تواند آن را بدون جراحی برطرف کرد. در غیر این صورت و اگر در طی 2 الی 4 هفته این وضعیت برطرف نشود، باید بیمار تحت جراحی قرار گیرد.

بیشتر بخوانید : زگیل تناسلی چیست – راه های درمان زگیل تناسلی

علت چسبندگی روده

دلایل چسبندگی بسیار گسترده است. پیدا کردن علت نیاز به بررسی های پزشک دارد. مهمترین عوامل ایجاد این شرایط عبارتند از :

• جراحی روده (اگر نوار فیبری در حفره شکم و پس از جراحی ایجاد شود، چسبندگی روده را به دنبال دارد.)
• داروهایی که حرکت روده را کاهش میدهند. 
• عفونت روده در ناحیه میانی، مانند آپاندیسیت ( التهاب آپاندیس ) و یا دیورتیکولیت ( التهاب یا عفونت کیسه کوچک، به نام دیورتیکول)
• بیماری هایی مانند نارسایی کلیه، حمله قلبی و کم کاری تیروئید 
• کاهش سطح مواد معدنی مورد نیاز، مانند پتاسیم یا کلسیم
• آسیب دیدن رگهایی که خون را به شکم منتقل می کنند.
• فیبروز سیستیک
• بیماریهای التهابی روده مثل کرون و کولیت
• فتق
• پیچ خوردگی روده بزرگ
• سرطان روده بزرگ
• بیماری پارکینسون که اعصاب و ماهیچه ها را درگیر می نماید.
• آترزی یا تنگی مقعد، علت چسبندگی روده نوزاد همین بیماری است.
• مصرف داروهایی مثل هیدرومورفون یا دیلا دید؛ مورفین و اکسی کُدون و یا داروهای ضد افسردگی مثل تری‌سیکلیک مانند اِمی‌تریپتیلین و ایمی‌پرامین (توفرانیل).

انسداد روده دومین دلیلی است که بیمار تازه جراحی شده را روانه بیمارستان می کند.

علائم چسبندگی روده چیست؟

ممکن است برخی از نشانه های بیماری برای مدت 2 الی 3 روز ادامه دارند. مهمترین علائم چسبندگی روده عبارتند از :

• احساس نفخ ناشی از تجمع گاز و مایعات در شکم 
• تهوع
• استفراغ
• یبوست 
• کاهش اشتها
• گرفتگی معده
• اسهال
• بوی بدن دهان
• گرفتگی شدید عضلات شکم
• ممکن است شکم به حدی متورم شود که انسداد را بتوان با لمس شکم احساس کرد.

این علائم به خصوص درد ممکن است هر چند دقیقه یکبار به سراغ شما بیاید. اما وقتی شرایط وخیم تر شود، و یا روده ها در هم پیچیده شود، درد شدید و غیر قابل تحمل میشود. همان طور که اشاره شد، انسداد می تواند در هر بخشی از روده رخ دهد، هر مقدار محل ایجاد انسداد بالاتر باشد، علائم نیز زودتر نمایان می شوند. مثلا اگر انسداد در روده بزرگ رخ دهد، درد در زیر شکم و پایین ناف احساس میشود. در این حالت اسپاسم‌های طولانی مدت در روده احساس می شوند.

در صورتی که هر یک از این علائم را تجربه کردید، لازم است خیلی سریع با پزشک مشورت نمایید.

چه افرادی در معرض خطر چسبندگی روده هستند؟

• چاقی
• کاهش جریان خون در روده 
• بیماری یا آسیب دیدگی روده
• کهولت سن
• سلامت عمومی ضعیف
• کاهش شدید و سریع وزن
• عدم تعادل الکترولیت ها مثل پتاسیم و کلسیم
• سپتیسمی یا گندخونی
• سابقه‌ی پرتودرمانی 
• بیماری سرخرگ محیطی

تشخیص

تشخیص و درمان به موقع این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا این شرایط در صورت عدم درمان می تواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد.

برای تشخیص پزشک بررسی کلی انجام داده مثلا ممکن است، صداهایی که از شکم به گوش می رسد را بررسی کند. انجام سایر آزمایشات مانند تصویر برداری نیز به منظور بررسی تورم روده انجام میشود. سایر آزمایشاتی که ممکن است، تجویز شوند، عبارتند از :

• عکس برداری با اشعه ایکس (عکس برداری می تواند تجمع گاز در روده را نشان دهد.)
• سی تی اسکن
• یک سری اشعه ایکس به نام سری GI
• سونوگرافی (این روش بیشتر برای کودکان کاربرد دارد.)

در صورتی که پزشک احتمال دهد بیمار به چسبندگی روده دچار شده است، انجام کولونوسکوپی را تجویز می نماید. برای انجام این آزمایش به بیمار داروی بیهوشی یا بی حسی تزریق میشود. با این آزمایش پزشک می تواند داخل روده را مشاهده نماید.

درمان چسبندگی روده

در برخی موارد نیاز به درمان خاصی نیست. زیرا این کار می تواند شرایط روده را بدتر کند. پزشک احتمالاً، خوردن هر نوع غذایی را برای مدت 24 تا 72 ساعت ممنوع میکند. همزمان ممکن است از داروهای ضد درد برای کاهش درد استفاده کند. در مراحل اولیه ممکن است، یکی از درمان های زیر توصیه شود:

• استفاده از مایعات IV به حفظ تعادل الکترولیت ها در بدن کمک می کند.
• تحریک الکتریکی برای تشویق حرکت در روده.
• قرار دادن یک لوله در معده از طریق بینی، برای مکش هوا و مایعات و رفع تورم شکم
• قرار دادن یک لوله نازک و قابل انعطاف در مثانه به منظور جمع آوری ادرار و آزمایش آن
• بهتر است بیمار در این شرایط بنشینید.

اگر با روشهای ذکر شده، انسداد برطرف نشود، باید با درمان سریع انسداد روده از طریق جراحی آن را برطرف نمود. در طی این درمان قسمتی از روده برداشته میشود. اما نیازی به نگرانی نیست، روده طول زیادی داشته و پس از ترمیم همانند روز اول وظایف خود را انجام خواهد داد. عوارض بعد از عمل انسداد روده در طی چند روز برطرف میشود.

مراقبت بعد از عمل 

ممکن است نیاز باشد برای چند روز در بیمارستان بستری شوید تا رسیدگی های مورد نیاز انجام گیرد. پس از چند روز مرخص می شوید. معمولاً بیمار در طی این مدت به بهبودی کامل می رسد، اما در صورتی که هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، لازم است با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.

• تب بالای 38 درجه سانتی گراد
• درد شکم یا متورم شدن آن
• احساس ناخوشایند در روده پس از غذا خوردن
• خونریزی از راست روده (آخرین بخش روده بزرگ)
• مدفوع سیاه یا شبیه قیر 

رژیم غذایی برای چسبندگی روده برای هر بیماری متفاوت است اما بهتر است بعد از عمل غذا را به تکه های کوچک تقسیم کرده و به خوبی بجویید. همچنین از مصرف غذاهایی که فیبر بسیار زیادی دارند، مثل پرتقال، توت فرنگی، سیب، سبزیجات خام، اسفناج، لوبیا سبز، ذرت، پاپ کورن، آجیل، نارگیل پرهیز کنید.

غذاهای مفید برای چسبندگی روده

• کشمش : کشمش یا همان انگور خشک خوراکی بسیار مفید و سرشار از فیبر است. این ماده خوراکی می تواند با تاثیر مثبت بر دستگاه گوارش به تحریک بیشتر روده ها کمک کند.
• نوشیدن آب : نوشیدن آب به میزان کافی می تواند در رفع یبوست و بهبود حرکت روده ها موثر باشد. برای این منظور حداقل 8 الی 10 لیوان آب را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
• آلوچه خشک : یکی از راه های رفع چسبندگی روده مصرف آلوچه های خشک و برگه های زردآلو است. مصرف این خوراکی به سبب دارا بودن مقادیر زیادی از فیبر می تواند در درمان این بیماری موثر باشد.
• مصرف سبزیجات : سبزیجات منابع غنی از فیبر هستند که می توانند به حرکت مواد زائد داخل روده ها کمک و یبوست را درمان کنند. سبزیجاتی مثل هویج، نخود فرنگی، گوجه فرنگی، سیب زمینی، ذرت، اسفناج، گل کلم و کلم بروکلی سرشار فیبر است.
• سبوس گندم : غلات سبوس دار حاوی مقادیر زیادی از فیبر هستند و می توانند به رفع یبوست کمک کنند.

بیشتر بخوانید : فیبر چیست – چه خوراکی هایی فیبر دارند؟

غذاهای مضر 

• مصرف غذاهای فرآوری شده : غذاهای فرآوری شده نظیر سوسیس، کالباس و ژامبون و … برای این دسته از بیماران به شدت مضر است.
• غذاهای خشک : مصرف خوراکی های خشک مثل برنج، کباب و نان می توانند به روده فشار وارد کرده و با تشدید یبوست وضعیت بیماری شما را بدتر کنند.

عوارض انسداد روده در صورت بی توجهی به درمان

انسداد روده معمولاً طی چند روز از بین می رود. اما اگر برای تشخیص و درمان آن کاری انجام نشود، می تواند زندگی بیمار را تهدید کند.

• سوراخ شدن دیواره روده
• از بین رفتن بخشی از بافت روده (با ایجاد انسداد، ممکن است گردش خون در بخشی از بافت روده متوقف شود. در این صورت این بخش از بین رفته و در واقع مرده است.)
• عفونت حفره شکمی
• مشکلات تنفسی
• مرگ

پیشگیری 

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از این مشکل وجود ندارد. اما می توانید با انجام روشهای زندگی سالم مثل نوشیدن حداقل 8 لیوان آب در طول روز، انجام ورزش، رژیم غذایی سالم و مصرف میوه ها و سبزیجات به میزان کافی، خطر ایجاد این مشکل را تا حد زیادی کاهش دهید.

هشدار ! انسداد روده و مرگ

این هشدار را جدی بگیرید! در صورت بروز علائم این بیماری از انجام خود درمانی و یا مصرف دارو های گیاهی پرهیز کنید. مشاهده شده برخی از بیماران برای رفع علائم اسهال و یبوست، از جوشانده های گیاهی یا مسهل ها استفاده می کنند. یا سعی میکنند با استفاده از کیسه آب گرم، درد خود را کاهش دهند. این کار میتواند خطرناک باشد و یا حتی خطر مرگ را در پی دارد.

تنها درمان خانگی توصیه شده، استراحت دادن به روده و معده و پرهیز از مصرف هر نوع خوراکی و نوشیدنی است.

سوالات متداول چسبندگی روده چیست؟