علت سوزش مقعد چیست؟ روشهای درمان و پیشگیری

سوزش مقعد مشکل شایع و حس ناراحت کننده ای است که ممکن است هر کسی آن را در طول زندگی احساس کند. سوزش بسته به عامل ایجاد کننده آن میتواند با شدت های متفاوتی ظاهر شود. اما این مشکل معمولاً در اثر بیماری های خوش خیم ایجاد میشود و نیازی به نگرانی نیست. اگر می خواهید بدانید چه عواملی باعث سوزش میشوند، با ما همراه باشید:

علت سوزش مقعد

این مشکل در اثر التهاب؛ عفونت و آسیب های جزئی ناشی از بیماری ها ایجاد میشود. مهمترین بیماری هایی که می توانند باعث سوزش شوند عبارتند از :

بواسیر یا هموروئید

هموروئید شایع ترین بیماری مقعدی است که میتواند از عوامل اصلی سوزش به شمار رود. بواسیر متورم شدن سیاهرگ های مقعدی است که در اثر اعمال فشار این اتفاق می افتد. از نشانه های این بیماری میتوانیم به درد، سوزش، خارش مقعد و خونریزی اشاره کنیم. موثر ترین و سریع ترین راه درمان بواسیر با لیزر ست.

شقاق یا فیشر 

شقاق را میتوان مهمترین علت سوزش مقعد عنوان نمود. شقاق مقعدی ترک عمیق و دردناکی است که در لبه مقعد ایجاد میشود. این زخم میتواند علاوه بر درد با سوزش، خارش، خونریزی و …. همراه باشد. برای درمان شقاق لازم است یبوست خود را هر چه سریع تر درمان نمایید. اگر زخم در طی چند روز برطرف نشود، لازم است با پزشک در مورد جراحی یا لیزر درمانی مشورت کنید.

فیستول آنورکتال

فیستول مقعدی به ایجاد مسیری غیر طبیعی میان دو عضو از بدن گفته میشود. این بیماری عفونی در اثر آبسه های طولانی مدت و درمان نشده ایجاد میشود. درمان این بیماری با استفاده از دارو امکان پذیر نبوده و توسط جراحی انجام میشود. بهترین راه سریع و بدون درد یا خونریزی برای رفع این بیماری لیزر درمانی است که به صورت سرپایی انجام میشود.

سرطان مقعد

به ندرت علت ایجاد خارش، سرطان مقعد است. این بیماری به رشد توده های بدخیم در مجرای رکتوم گفته میشود. این بیماری معمولاً علائم خاصی ندارد. اما زمانی که توده ها رشد می کنند به سایر اعضای بدن فشار وارد کرده و می تواند باعث احساس درد، سوزش، خارش مقعدی، خونریزی و تغییر ظاهر مدفوع شوند. برای درمان این بیماری راه حل های مختلفی وجود دارد که از مهمترین آنها میتوانیم به پرتو درمانی، عمل جراحی، شیمی درمانی و … اشاره کنیم.

بیماری های التهابی روده

در بعضی از موارد ممکن است علت سوزش بیماریهای التهابی روده باشد. از شایعترین این بیماری ها میتوانیم به کرون و کولیت زخمی اشاره کنیم. در اثر این بیماری ها روده دچار عفونت و التهاب میشود. راه درمان قطعی برای حل این مشکل وجود ندارد، تنها راهکار برطرف کردن عفونت و کنترل بیماری با مصرف دارو است.

یبوست

یبوست به مشکل عدم دفع یا دفع مدفوع سفت گفته می‌شود. یبوست می‌تواند ناشی از مشکلات مختلف مربوط به دستگاه گوارش باشد. سوزش مقعد هنگام مدفوع ناشی از یبوست ایجاد می‌شود.

مهمترین علت یبوست کمبود فیبر در بدن است. از نشانه های این اختلال می‌توانیم به درد شکم و مقعد، خارش و سوزش مقعد و … اشاره کنیم. راه درمان یبوست دریافت فیبر کافی از طریق رژیم غذایی یا مکمل های فیبر است. برای دریافت فیبر کافی انواع سبزیجات و میوه ها را در رژیم غذایی خود قرار دهید. اگر یبوست مزمن را درمان نکنید، میتواند به مرور بواسیر یا هموروئید تبدیل شود.

رابطه جنسی مقعدی

مقعد عضو بسیار حساسی است که مملو از پایانه های عصبی می باشد. وارد شدن آلت یا هر شی دیگری به مقعد می‌تواند سلامت آن را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین احساس سوزش بعد از رابطه جنسی طبیعی است و در طی چند ساعت برطرف می‌شود.

اسهال

اسهال یکی از عوامل اصلی سوزش مقعدی است. اسهال دفع مدفوع آبکی است، ترشحات ناشی از اسهال می‌تواند باعث مرطوب شدن مقعد و التهاب شود. بنابراین احساس سوزش مقعد در طی مدت زمانی که دچار اسهال هستید، طبیعی است.

آبسه مقعد 

آبسه به تجمع عفونت در پوست اطراف مقعد گفته می‌شود. این عارضه در اثر مسدود شدن ورودی یکی از غدد روده ایجاد می‌شود. از نشانه‌های آبسه می‌توانیم به احساس درد در اطراف مقعد، سوزش و خارش مقعد، تورم و قرمزی اطراف دریچه مقعد و ترشحات عفونی اشاره کنیم. 

لازم است به محض احساس این علائم با پزشک مشورت کنید. زیرا اگر آبسه برای مدت طولانی برطرف نشود و یا عفونت آن به طور کامل تخلیه نشود، ممکن است به فیستول مقعدی تبدیل شود. برای درمان آبسه باید عفونت تجمع کرده توسط پزشک تخلیه شود.

علاوه بر‌این موارد، استفاده از لباس های تنگ با الیاف مصنوعی، عفونت، رطوبت و …. نیز می‌توانند عامل سوزش باشند.

درمان سوزش مقعدی  

سوزش مقعدی مشکل آزار دهنده‌ای است که حتی می‌تواند روند طبیعی زندگی را با مشکل مواجه کند، پس آن را دست کم نگیرید. درمان سوزش بر اساس علت ایجاد آن متفاوت است. قبل از مصرف هر دارو یا حتی درمان خانگی با پزشک مشورت کنید. زیرا در برخی موارد دیده شده داروهایی که خودسرانه مصرف شده اند نه تنها مشکل را حل نکرده است، بلکه علائم را بیشتر از پیش تشدید می‌کند.

اگر بیماری های که باعث سوزش مقعد شده اند به سرعت برطرف نشوند، مشکل تشدید و درمان آن پیچیده تر خواهد شد. در صورت که سوزش قطع نمیشود، میتوانید برای بهبودی موقت آن از مسکن‌های غیر تجویزی مانند استامینوفن، آسپرین یا ایبوپروفن کمک بگیرید و یا یک تشت را از آب گرم پر کرده و در آن بنشینید.

آیا برای درمان سوزش مقعد از پزشک کمک بگیریم؟

اگر علائم شما ظرف حداکثر یک هفته برطرف نشده، لازم است حتما با پزشک متخصص گوارش یا جراح مشورت کنید. در صورتی که یکی از علائم زیر را دارید، خیلی سریع از پزشک کمک بگیرید.

• احساس درد مقعد
• خونریزی رکتوم
• لمس توده‌ای در مقعد یا اطراف آن 
• تغییر در عادات اجابت مزاج

 پیشگیری

•  مصرف غذا‌های پرادویه ، قهوه و​​ الکل را به حداقل کاهش دهید. زیرا این خوراکی باعث تحریک می‌شوند.
•  نوشیدن آب حداقل 8 لیوان در طول روز، آب می‌تواند به رفع عفونت کمک کند.
•  مصرف فیبر می‌تواند با درمان یبوست از شایع ترین علت‌های سوزش است از این مشکل پیشگیری کند.
• ورزش می‌تواند به دفع سموم بدن و جلوگیری از یبوست کمک کند.
• بعد از استفاده از توالت مقعد را با دستمال ها نرم و به آرامی خشک کنید. رطوبت می‌تواند زمینه را برای عفونت و سوزش فراهم کند.
• برای پیشگیری از لباس‌های نرم، با الیاف طبیعی و کمی گشاد‌تر استفاده کنید.
• از مصرف شوینده‌ها و دستمال مرطوب معطر برای مقعد پرهیز کنید.