علت سوزش مقعد بعد از دفع، درمان خانگی، گیاهی و پماد

سوزش مقعد مشکل شایع و حس ناراحت کننده ای است که ممکن است هر کسی آن را در طول زندگی احساس کند. سوزش بسته به عامل ایجاد کننده آن میتواند با شدت های متفاوتی ظاهر شود. اما این مشکل معمولاً در اثر بیماری های خوش خیم ایجاد میشود و نیازی به نگرانی نیست. با این حال در صورت تداوم این شرایط لازم است آن را جدی بگیرید و برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

اگر می خواهید بدانید چه عواملی باعث سوزش میشوند، و یا با درمان این شرایط آشنا شوید، همراه ما باشید:

علائم سوزش مقعد

سوزش مقعد ممکن است با جراحت و درد و یا خارش همراه باشد. همچنین احساس سوزش می تواند موقتی یا دائمی باشد. این شرایط بستگی به علتی که باعث ایجاد این شرایط شده است، دارد. در این موارد اغلب سوزش شدید است و با دفع مدفوع نیز شدت می یابد.

در برخی موارد نیز سوزش علت های جدی نداشته و با مصرف غذاهای خاص یا زیاده روی در شستشوی مقعد در ارتباط است.

به نقل از everydayhealth.com

بسیاری از بیماری ها، از جمله بواسیر و شقاق مقعد، منجر به تحریک و سوزش در ناحیه مقعد می شود. خوشبختانه، راه های ساده ای برای کاهش ناراحتی مقعدی و درمان سوزش مقعد وجود دارد.

علت سوزش مقعد چیست؟

این مشکل در اثر التهاب؛ عفونت و آسیب های جزئی ناشی از بیماری ها ایجاد میشود. مهمترین بیماری هایی که می توانند باعث سوزش شوند عبارتند از :

بواسیر یا هموروئید

بیماری هموروئید شایع ترین بیماری مقعدی است که میتواند از عوامل اصلی سوزش مقعد به شمار رود. بواسیر متورم و گشاد شدن سیاهرگ های مقعدی است. این شرایط در اثر اعمال فشار اتفاق می افتد.

از نشانه های این بیماری میتوانیم به درد، سوزش، خارش مقعد و خونریزی اشاره کنیم.

برای درمان بواسیر معمولاً کنترل یبوست با مصرف فیبر و نوشیدن آب بیشتر توصیه میشود. اما هیچ یک از این روشها قطعی نیستند. برای درمان قطعی باید زائده ی هموروئیدی از مقعد خارج شود. موثر ترین و سریع ترین راه درمان بواسیر با لیزر ست.

مطالعه کنید : بیماری بواسیر یا هموروئید چیست ؟ علت و علائم

شقاق یا فیشر مقعدی

بیماری شقاق را میتوان مهمترین علت سوزش مقعد عنوان نمود. شقاق مقعدی ترک عمیق و دردناکی است که در لبه مقعد ایجاد میشود. این زخم میتواند علاوه بر درد با سوزش، خارش، خونریزی و …. همراه باشد.

برای درمان شقاق لازم است یبوست خود را هر چه سریع تر درمان نمایید. اگر زخم در طی چند روز برطرف نشود، لازم است با پزشک در مورد جراحی یا لیزر درمانی مشورت کنید.

بیشتر بخوانید : شقاق چیست؟ علت بوجود آمدن شقاق مقعدی، علائم و عوارض فیشر

فیستول مقعد

فیستول مقعدی به ایجاد مسیری غیر طبیعی میان دو عضو از بدن (بخشی از روده و پوست اطراف مقعد) گفته میشود. این بیماری عفونی در اثر آبسه های طولانی مدت و درمان نشده ایجاد میشود.

درمان این بیماری با استفاده از دارو امکان پذیر نبوده و توسط جراحی انجام میشود. بهترین راه سریع و بدون درد یا خونریزی برای رفع این بیماری لیزر درمانی است که به صورت سرپایی انجام میشود.

بیشتر بخوانید : فیستول چیست؟ علت، علائم و روشهای تشخیص و پیشگیری

سرطان مقعد

به ندرت علت ایجاد سوزش یا خارش مقعد، سرطان است. این بیماری به رشد توده های بدخیم در مجرای رکتوم گفته میشود. این بیماری معمولاً در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد. اما زمانی که توده ها رشد می کنند به سایر اعضای بدن فشار وارد کرده و می تواند باعث احساس درد، سوزش، خارش مقعدی، خونریزی و تغییر ظاهر مدفوع شوند.

برای درمان این بیماری راه حل های مختلفی وجود دارد که از مهمترین آنها میتوانیم به پرتو درمانی، عمل جراحی، شیمی درمانی و … اشاره کنیم.

بیماری های التهابی روده

در بعضی از موارد ممکن است علت سوزش بیماریهای التهابی روده باشد. از شایعترین این بیماری ها میتوانیم به کرون و کولیت زخمی اشاره کنیم. در اثر این بیماری ها روده دچار عفونت و التهاب میشود.

راه درمان قطعی برای حل این مشکل وجود ندارد، تنها راهکار برطرف کردن عفونت و کنترل بیماری با مصرف دارو است.

یبوست

یبوست شایع ترین اختلال گوارشی است و به مشکل عدم دفع یا دفع مدفوع سفت گفته می‌شود. یبوست می‌تواند ناشی از مشکلات مختلف مربوط به دستگاه گوارش باشد و علت های متفاوتی دارد. اما اغلب با تغذیه غلط در ارتباط است. سوزش مقعد هنگام مدفوع ممکن است، ناشی از یبوست ایجاد شود.

مهمترین علت یبوست کمبود فیبر در بدن است. از نشانه های این اختلال می‌توانیم به درد شکم و مقعد، خارش و سوزش مقعد و … اشاره کنیم. راه درمان یبوست دریافت فیبر کافی از طریق رژیم غذایی یا مکمل های فیبر است. برای دریافت فیبر کافی انواع سبزیجات و میوه ها را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

یبوست مزمن که بیشتر از 2 هفته است درمان نشده میتواند، علت های مهم تری داشته باشد و باید برای پیدا کردن علت آن به پرشک مراجعه کنید. در ضمن اگر یبوست مزمن را درمان نکنید، میتواند به مرور باعث ایجاد بیماری بواسیر یا هموروئید شود.

بیشتر بخوانید : درمان یبوست

رابطه جنسی مقعدی

مقعد عضو بسیار حساسی است که مملو از پایانه های عصبی می باشد. وارد شدن آلت یا هر شی دیگری به مقعد می‌تواند سلامت آن را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین احساس سوزش بعد از رابطه جنسی طبیعی است و در طی چند ساعت برطرف می‌شود.

برای درمان سوزش مقعدی بعد از رابطه می توانید یک لگن را از آب گرم پرکنید و برای 20 دقیقه در آن بنشینید. اگر سوزش بعد از گدشت چند روز همچنان ادامه داشت برای درمان و پیدا کردن علت به پزشک مراجعه کنید.

اسهال

اسهال یکی از عوامل اصلی سوزش مقعدی است. اسهال دفع مدفوع آبکی است، ترشحات ناشی از اسهال می‌تواند باعث مرطوب شدن مقعد و التهاب شود. بنابراین احساس سوزش مقعد در طی مدت زمانی که دچار اسهال هستید، طبیعی است.

اسهال بیماری جدی محسوب نمیشود، اما نباید به سادگی از کنار آن گذشت، زیرا اسهال طولانی مدت آب بدن را کاهش داده و این وضعیت بسیار خطرناک است. بنابراین هرچه سریع تر برای درمان آن با پزشک مشورت کنید.

بیشتر بخوانید : علت اسهال چیست؟

آبسه مقعد 

آبسه به تجمع عفونت در پوست اطراف مقعد گفته می‌شود. این عارضه در اثر مسدود شدن ورودی یکی از غدد روده ایجاد می‌شود. از نشانه‌های آبسه می‌توانیم به احساس درد در اطراف مقعد، سوزش و خارش مقعد، تورم و قرمزی اطراف دریچه مقعد و ترشحات عفونی اشاره کنیم. 

لازم است به محض احساس این علائم با پزشک مشورت کنید. زیرا اگر آبسه برای مدت طولانی برطرف نشود و یا عفونت آن به طور کامل تخلیه نشود، ممکن است به فیستول مقعدی تبدیل شود. برای درمان آبسه باید عفونت تجمع کرده توسط پزشک تخلیه شود.

علاوه بر‌این موارد، استفاده از لباس های تنگ با الیاف مصنوعی، عفونت، رطوبت و …. نیز می‌توانند عامل سوزش باشند.

بیشتر بخوانید : علت آبسه مقعدی چیست ؟

عفونت قارچی مقعد

در برخی موارد رشد غیر قابل کنترل قارچ ها عامل سوزش مقعد است. این مورد می تواند باعث سوزش، درد و التهاب مقعد گردد. عفونت قارچی در مقعد اغلب خفیف بوده و با مصرف داروهای ضدقارچ به سرعت برطرف میشود.

علت سوزش مقعد در بارداری چیست؟

بارداری از پرچالش ترین دوران زندگی یک زن محسوب میشود. بارداری می تواند با ترشح مقدار زیادی هورمون در بدن همراه باشد. یکی از تاثیرات هورمون ها یبوست است، یبوست نیز عامل اصلی بیماریهای مختلف مقعدی است.

بیماری های شقاق و بواسیر در دوران بارداری بسیار شایع است. اگر سوزش مقعد شدید است و برطرف نمیشود، با پزشک مشورت کنید.

درمان سوزش مقعدی  

سوزش مقعدی مشکل آزار دهنده‌ای است که حتی می‌تواند روند طبیعی زندگی را با مشکل مواجه کند، پس آن را دست کم نگیرید. درمان سوزش بر اساس علت ایجاد آن متفاوت است. قبل از مصرف هر دارو یا حتی درمان خانگی با پزشک مشورت کنید. زیرا در برخی موارد دیده شده داروهایی که خودسرانه مصرف شده اند نه تنها مشکل را حل نکرده است، بلکه علائم را بیشتر از پیش تشدید می‌کند.

اگر بیماری های که باعث سوزش مقعد شده اند به سرعت برطرف نشوند، مشکل تشدید و درمان آن پیچیده تر خواهد شد. در صورت که سوزش قطع نمیشود، میتوانید برای بهبودی موقت آن از مسکن‌های غیر تجویزی مانند استامینوفن، آسپرین یا ایبوپروفن کمک بگیرید و یا یک تشت را از آب گرم پر کرده و در آن بنشینید.

درمان خانگی سوزش مقعدی

رعایت این نکات می تواند در بهبود موقت علائم شما موثر باشد.

• به منظور کاهش سوزش می توانید وان یا لگن حمام را پر از آب گرم کنید و برای یک ربع در آن بنشینید. افزودن نمک اپسوم یا جوش شیرین به آب می تواند خاصیت ضد عفونی کنندگی به آن ببخشد.
• کمپرس سرد نیز می تواند در رفع سریع درد شما موثر باشد.
• مصرف خوراکی های حاوی کافئین به خصوص قهوه را به حداقل کاهش دهید.
• مصرف خوراکی های تند ممکن است شرایط را وخیم تر کند.
• نوشیدن مایعات می تواند به بهبود شرایط گوارشسی کمک کند. حداقل 8 لیوان آب در طول روز بنوشید.
• رعایت بهداشت مقعد و تعویض لباس زیر توصیه میشود، اما از زیاده روی در شستشوی مقعد و یا شستشوی آن با مواد شوینده معطر بپرهیزید.
• مصرف میوه های غنی از فیبر مثل انجیر می تواند به شما در کنترل یبوست کمک کند.

درمان گیاهی

استفاده از داروهای گیاهی نمی تواند درمان موثری برای سوزش باشد، اما می تواند در رفع موقتی سوزش و تا قبل از مراجعه به پزشک موثر باشد.

• گیاه آلوئه ورا : این گیاه تسکین بخش طبیعی برای سوزش مقعد است. آلوئه ورا ضد التهاب است. برای این منظور ژل طبیعی این گیاه را بر روی موضع سوزش استعمال کنید.
• زیره سبز : دانه های زیره می تواند سوزش را برای مدتی تسکین دهد. برای این منظور پودر دانه زیره را تهیه و بعد از مخلوط کردن با آب خمیری تهیه کنید و بر روی موضع مقعد استعمال نمایید.
• دانه گیشنیز : دانه گیشنیز حاوی خواص ضد التهابی است و مصرف آن به دلیل بهبود علائم توصیه میشود. برای این منظور مقداری از این دانه را در آب خیس کرده و صبح روز بعد محلول را بنوشید.
• شیرین بیان : این گیاه می تواند سوزش و خارش مقعد را فوری رفع کند.

پماد برای درمان سوزش مقعدی

مصف پماد میتواند سوزش را برای مدت کوتاهی تسکین دهد.

• گلیسیرین تری نیترات ( نیتروگلیسیرین)  : این پماد میتواند از طریق افزایش گردش خون در این ناحیه به بهبود سوزش کمک کند. ای ن پماد راباید حداکثر سه مرتبه در روز مصرف نمایید.
• لیدوکائین : پماد لیدوکائین بی حسی موضعی است که می تواند در رفع سوزش موثر و سریع عمل کند. این پماد را در صورت سوزش بر روی موضع استعمال نمایید، اما از زیاده روی در مصرف آن بپرهیزید. زیرا مصرف زیاد این پماد ممکن است عوارض مختلفی را برای بدن به همراه داشته باشد.

آیا برای درمان سوزش مقعد از پزشک کمک بگیریم؟

اگر علائم شما ظرف حداکثر یک هفته برطرف نشده، لازم است حتما با پزشک متخصص گوارش یا جراح مشورت کنید. در صورتی که یکی از علائم زیر را دارید، خیلی سریع از پزشک کمک بگیرید.

• احساس درد مقعد
• خونریزی رکتوم
• لمس توده‌ای در مقعد یا اطراف آن 
• تغییر در عادات اجابت مزاج

 پیشگیری

•  مصرف غذا‌های پرادویه ، قهوه و​​ الکل را به حداقل کاهش دهید. زیرا این خوراکی باعث تحریک می‌شوند.
•  نوشیدن آب حداقل 8 لیوان در طول روز، آب می‌تواند به رفع عفونت کمک کند.
•  مصرف فیبر می‌تواند با درمان یبوست از شایع ترین علت‌های سوزش است از این مشکل پیشگیری کند.
• ورزش می‌تواند به دفع سموم بدن و جلوگیری از یبوست کمک کند.
• بعد از استفاده از توالت مقعد را با دستمال ها نرم و به آرامی خشک کنید. رطوبت می‌تواند زمینه را برای عفونت و سوزش فراهم کند.
• برای پیشگیری از لباس‌های نرم، با الیاف طبیعی و کمی گشاد‌تر استفاده کنید.
• از مصرف شوینده‌ها و دستمال مرطوب معطر برای مقعد پرهیز کنید.

سوالات متداول